भुवनेश्वरीशांति नारदोक्ता
#भुवनेश्वरीशांति_नारदोक्ता~
कन्या प्रथम समय रजस्वला हों तब अनिष्ट नक्षत्र योग तिथि वार आदि काल होनेसे अनिष्ट होता हैं.. तथा गर्भाधान से पहले भुवनेश्वरी शांति करने से गर्भाधान समुचित रूपसे सम्पन्न होता हैं..
पुत्री के विवाहबाधा जन्य दोष परिहार के लिये विवाह से पहले (कुंभविवाह"=अश्वत्थविवाह) करने की आवश्कता होनेपर भी यदि कन्याकाल व्यतित हो गया हों और पुत्री हरमाह रजस्वलाधर्म धारण करने लगी हौं तो पहले भुवनेश्वरीशांति करकें वृषली पतित्वदोष निवृत्तिके लिए आचार्य स्वयं कुष्मांडसूक्त(ॐ जद्देवा०इत्यादि तीनों मंत्रसे पूर्व आधावाज्यादि होम के बाद कुष्मांडमंत्रो से होम के पश्चात प्रायश्चित्त नवाहुति अंत में स्विष्टकृत होम )घी से वीट् नामाग्निमें होमकर) यह प्रायश्चित्त होम पूर्ण होने पर ही कुंभविवाह करना शास्त्रीय पद्धति हैं|-
यदि कन्याकाल व्यतिता के कुंभविवाह की आवश्यकता न हो और ऐसी स्त्री(कन्याकाल व्यतिता) का विवाह हो गया हो, तो विवाह के बाद पति के घर पतिके साथ रहकर भी गर्भाधान अधिकारत्व तथा क्षेत्र गर्भ की शुद्धि हेतु यह शांति करने से पहले वृषली पतित्वदोष परिहारार्थ कुष्मांड होम स्वयं पति करे,पश्चात् भुवनेश्वरी शांति करवायें.
================°°°°==========
#रजोदर्शन(#भुवनेश्वरी)#शांतिः-->
आचम्य | प्राणानायम्य | सुमुखश्चेत्यादि पठन् | देशकालौ संकीर्तनान्ते- मम अस्याः सुतायाः(वा* पत्न्याः) प्रथम रजोदर्शन कालिक ज्ञाताज्ञात अवस्थासु दूर्निर्मित सूचित मास तिथि नक्षत्र योग करणादि अवस्थासु च प्रथमरजोदर्शने सकलारिष्ट निवारणार्थं सर्वविधशांत्यर्थं श्री सूर्य,इन्द्र,इन्द्राणी,भुवनेश्वरी देवताः प्रीत्यर्थं क्षेत्रगर्भयोः संस्कारार्थं च गर्भाधान संस्कार अधिकारार्थं नारदोक्ता रजोदर्शन शांतिं करिष्ये ||
तदङ्गत्यादौ गणपतिपूजनं पुण्याहवाचनं(कर्मांग देवता- सूर्य-इन्द्र-इन्द्राणी-भुवनेश्वर्यः प्रीयन्ताम्) मातृकापूजनं नान्दीश्राद्धं आचार्यादि-वरणं च करिष्ये || गणपति पूजनादारभ्य वरणान्त कर्माणि क्रमेण समाप्य | ततो दिग्रक्षणम् | पञ्चगव्यकरणम् | देवताऽवाहनम् | रक्षोपसारणम् | भूमौप्रादेशकरणम् | भूम्यादिदेवतानां पूजनञ्च समाप्य | पञ्चभूसंस्कार पूर्वकमग्निं आवाह्य | अग्निंध्यात्वा | अन्वाध्यायेत्--- अत्र प्रजापतिं इन्द्रं अग्निं सोमं एकैकयाऽज्याहुत्या | आदित्याद्यानवग्रहान् यथालाभ समित्(यव)चरुतिलाज्यादि द्रव्यैः प्रत्येकं प्रतिद्रव्येण अष्टाऽष्ट संख्यंकाभिराहुतिभिः | ईश्वरादि आधिदेवताः अग्न्यादि प्रत्याधिदेवताश्च प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः चतुश्चतुः संख्यंकाभिराहुतिभिः | विनायकादि सप्तदेवताः प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः द्वाभ्यां द्वाभ्यां आहुतिभ्याम् | इन्द्रादि दशदिक्पालाः प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः द्वाभ्यां द्वाभ्यां आहुतिभ्याम् | #अत्र रजदर्शनशांतौ सूर्यं इन्द्रं इन्द्राणीं भुवनेश्वरीं इत्याः प्रधानदेवताः प्रत्येकं तिलाज्यशर्करापायसद्रव्यैः अष्टाविंशत्यऽष्टाविंशति संख्यंकाभिराहुतिभिः | त्र्यंबकं गुग्गुलेन, इन्द्रं(वा* दुर्गां) सर्षपैः, महालक्ष्मीं अमृत् द्रव्येण | समस्तव्याहृतिभिः प्रजापतिं तिलाज्येन अष्टाविंशतिसंख्यंकाभिराहुतिभिः | हुतशेषेणाग्निं स्विष्टकृतं | अग्निं वायुं सूर्यं अग्निवरुणौ अग्निवरुणौ अग्निं वरुणं सवितारं विष्णुं विश्वान्देवान् मरुतः स्वर्क्कान् वरुणमादित्यमदितीं प्रजापतिं एताः प्रायश्चिताङ्ग देवताः एकैकयाज्याहुत्या | भुवनेश्वरी शांत्याख्य कर्मण्यहं यक्ष्ये | समस्त व्याहृतिनां प्रजापतिर्ऋषिः बृहती छंदः प्रजापतिर्देवता अन्वाधानसमिद्धोमे विनियोगः | ॐभूर्भुवःस्वः स्वाहा- इदं प्रजापतये न मम ||
प्रधानपीठे ईशानादिक्रमेण चतुः कलशान् पूर्णपात्रान्तान् संस्थाप्य तेषु कलशेषु वरुणं आवाह्य च सम्पूज्य || सूर्य,इन्द्र,इन्द्राणी,भुवनेश्वरी,सुवर्णमयी कदली मूर्तिनां अग्न्युत्तारणप्राणप्रतिष्ठापनं च कृत्वा | प्रधानपीठे ऐशानकलशोपरि सूर्यं - आकृष्णेन० | आग्नेयकलशोपरि इन्द्रं - त्रातारमिन्द्र० | नैर्ऋत्यकलशोपरि इन्द्राणीं- अदित्यै रास्ना० | वायव्यकलशोपरि भुवनेश्वरीं - श्रीश्चते० इत्यावाह्य | ॐसुखारथी० इत्यनेन प्रतिष्ठाप्य | ध्यानानि-> सूर्य- ध्येयः सदा सवितृ००| इन्द्र- एह्येहि सर्वामरसिद्ध साध्यैरभिष्टुतो वज्रधरामरेश | संवीज्यमानोऽप्सरसां गणेन रक्षाध्वरन्नो भगवन्नमस्ते || ऐरावत समारुढो वज्री स्वर्लोकराड् विभुः | इन्द्रः शतक्रतुर्देवो नानालङ्कार भूषितः || इन्द्राणी- दिव्यलोक स्थितां देवीं देवकल्याण कारिणीम् | देवेन्द्र देहजां शक्तिमैन्द्रीमावाहयाम्यहम् | इन्द्राणीं द्विभुजां देवीं पीतवस्त्रद्वयान्विताम् | वामहस्ते वज्रधरां दक्षिणेन वरप्रदाम् || इन्द्राक्षीं युवतीं देवीं नानालंकारभूषिताम् | प्रसन्न वदनाम्भोजामप्सरोगण सेविताम् | द्विभुजां सौम्यवदनां पाशांकुशधरांपराम् | त्रैलोक्य मोहिनीं देवीमिन्द्राक्षी नाम कीर्तिताम् || भुवनेश्वरी- बालालविद्युति० || षोडशोपचारैः सम्पूज्य | अग्नेरुत्तरतः वंशपात्रे रक्तवस्त्रं प्रसार्य | अक्षतपुञ्जोपरि कृताग्न्युत्तारणप्रतिष्ठित कदलीमूर्तिं संस्थाप्य - ॐसवितात्त्वा०| ॐश्री सूर्यदैवत्यै कदल्यै नमः इत्यावाह्य षोडशोपचारैश्च संपूज्य | सूर्यकलशे- मैत्रसूक्तपाठः वा १०८ श्रीसूर्याय नमः इति जपः | इन्द्र कलशे- अप्रतिरथसूक्तपाठः | इन्द्राणीकलशे श्रीश्चतेति वा (ऐं ह्रीं श्रीं क्लीं क्लूं इन्द्राक्ष्यै नमः)१०८ जपः | भुवनेश्वरी कलशे-(रथेतिष्ठन्० इति चतस्रः अग्निपुराणोक्त यजुर्वेदीय श्रीसूक्तजपः ) वा ऋग्वेदीय हिरण्यवर्णामितिपञ्चदशर्चस्य श्रीसूक्तजपः | आदित्यादि नवग्रहमण्डल देवतानां आवाहनपूजनं च समाप्य | ग्रहैशान्यां रुद्रकलशे वरुणं आवाह्य असंख्याता० इति रुद्रकलशाधिष्ठातृदेवताभ्यो नमः इति सम्पूज्य | रुद्रकलशे साङ्गरुद्र जपः वा सद्योजातादि पञ्चब्रह्ममन्त्रान् पठेत् | ब्रह्मासनादि आज्यभागान्तं कृत्वा | वरदनामाग्नये नमः इत्यग्निं सम्पूज्य | अन्वाधान कृतेनाग्नौ बहिर्नैवेद्यं दातव्यम् इति निर्णयः || अन्वाधानानुसारेण व्याहृतिहोम पर्यन्तं होमं समाप्य | स्थापित देवतानां उत्तपूजनम्| स्विष्टकृतं नवाहुतयश्च दत्वा | दिकपालेभ्यः विनायकादि स्थापितदेवताभ्यश्च बलिदानम् समर्प्य | सदीप गुडौदन माषभक्त पायस कुष्माण्डादि बलिद्रव्याणि प्रधानदेवताग्रे निधाय बलिद्रव्याय नमः इति सम्पूज्य जलमादाय सूर्येन्द्रैन्द्राणीभुवनेश्वरी देवताभ्यः इमं बलिं समर्पयामि | क्षेत्रपालबलिः | पूर्णाहुत्यादि प्रणिता विमोकान्तं समाप्य | आज्यावलोकनम् | कलशानामुदकेन दंपत्योः वा(सुतायाः) शिरसि अभिषेकः || वंशपात्र सहित कदलीमूर्तिं आचार्याय दद्यात् | ब्राह्मणेभ्यः दक्षिणां दत्वा तैराशीषो गृहित्वा देवताग्निः विसर्जयेत् ||
ॐस्वस्ति || पु ह शास्त्री.उमरेठ ||
कन्या प्रथम समय रजस्वला हों तब अनिष्ट नक्षत्र योग तिथि वार आदि काल होनेसे अनिष्ट होता हैं.. तथा गर्भाधान से पहले भुवनेश्वरी शांति करने से गर्भाधान समुचित रूपसे सम्पन्न होता हैं..
पुत्री के विवाहबाधा जन्य दोष परिहार के लिये विवाह से पहले (कुंभविवाह"=अश्वत्थविवाह) करने की आवश्कता होनेपर भी यदि कन्याकाल व्यतित हो गया हों और पुत्री हरमाह रजस्वलाधर्म धारण करने लगी हौं तो पहले भुवनेश्वरीशांति करकें वृषली पतित्वदोष निवृत्तिके लिए आचार्य स्वयं कुष्मांडसूक्त(ॐ जद्देवा०इत्यादि तीनों मंत्रसे पूर्व आधावाज्यादि होम के बाद कुष्मांडमंत्रो से होम के पश्चात प्रायश्चित्त नवाहुति अंत में स्विष्टकृत होम )घी से वीट् नामाग्निमें होमकर) यह प्रायश्चित्त होम पूर्ण होने पर ही कुंभविवाह करना शास्त्रीय पद्धति हैं|-
यदि कन्याकाल व्यतिता के कुंभविवाह की आवश्यकता न हो और ऐसी स्त्री(कन्याकाल व्यतिता) का विवाह हो गया हो, तो विवाह के बाद पति के घर पतिके साथ रहकर भी गर्भाधान अधिकारत्व तथा क्षेत्र गर्भ की शुद्धि हेतु यह शांति करने से पहले वृषली पतित्वदोष परिहारार्थ कुष्मांड होम स्वयं पति करे,पश्चात् भुवनेश्वरी शांति करवायें.
================°°°°==========
#रजोदर्शन(#भुवनेश्वरी)#शांतिः-->
आचम्य | प्राणानायम्य | सुमुखश्चेत्यादि पठन् | देशकालौ संकीर्तनान्ते- मम अस्याः सुतायाः(वा* पत्न्याः) प्रथम रजोदर्शन कालिक ज्ञाताज्ञात अवस्थासु दूर्निर्मित सूचित मास तिथि नक्षत्र योग करणादि अवस्थासु च प्रथमरजोदर्शने सकलारिष्ट निवारणार्थं सर्वविधशांत्यर्थं श्री सूर्य,इन्द्र,इन्द्राणी,भुवनेश्वरी देवताः प्रीत्यर्थं क्षेत्रगर्भयोः संस्कारार्थं च गर्भाधान संस्कार अधिकारार्थं नारदोक्ता रजोदर्शन शांतिं करिष्ये ||
तदङ्गत्यादौ गणपतिपूजनं पुण्याहवाचनं(कर्मांग देवता- सूर्य-इन्द्र-इन्द्राणी-भुवनेश्वर्यः प्रीयन्ताम्) मातृकापूजनं नान्दीश्राद्धं आचार्यादि-वरणं च करिष्ये || गणपति पूजनादारभ्य वरणान्त कर्माणि क्रमेण समाप्य | ततो दिग्रक्षणम् | पञ्चगव्यकरणम् | देवताऽवाहनम् | रक्षोपसारणम् | भूमौप्रादेशकरणम् | भूम्यादिदेवतानां पूजनञ्च समाप्य | पञ्चभूसंस्कार पूर्वकमग्निं आवाह्य | अग्निंध्यात्वा | अन्वाध्यायेत्--- अत्र प्रजापतिं इन्द्रं अग्निं सोमं एकैकयाऽज्याहुत्या | आदित्याद्यानवग्रहान् यथालाभ समित्(यव)चरुतिलाज्यादि द्रव्यैः प्रत्येकं प्रतिद्रव्येण अष्टाऽष्ट संख्यंकाभिराहुतिभिः | ईश्वरादि आधिदेवताः अग्न्यादि प्रत्याधिदेवताश्च प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः चतुश्चतुः संख्यंकाभिराहुतिभिः | विनायकादि सप्तदेवताः प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः द्वाभ्यां द्वाभ्यां आहुतिभ्याम् | इन्द्रादि दशदिक्पालाः प्रत्येकं तेरैव द्रव्यैः द्वाभ्यां द्वाभ्यां आहुतिभ्याम् | #अत्र रजदर्शनशांतौ सूर्यं इन्द्रं इन्द्राणीं भुवनेश्वरीं इत्याः प्रधानदेवताः प्रत्येकं तिलाज्यशर्करापायसद्रव्यैः अष्टाविंशत्यऽष्टाविंशति संख्यंकाभिराहुतिभिः | त्र्यंबकं गुग्गुलेन, इन्द्रं(वा* दुर्गां) सर्षपैः, महालक्ष्मीं अमृत् द्रव्येण | समस्तव्याहृतिभिः प्रजापतिं तिलाज्येन अष्टाविंशतिसंख्यंकाभिराहुतिभिः | हुतशेषेणाग्निं स्विष्टकृतं | अग्निं वायुं सूर्यं अग्निवरुणौ अग्निवरुणौ अग्निं वरुणं सवितारं विष्णुं विश्वान्देवान् मरुतः स्वर्क्कान् वरुणमादित्यमदितीं प्रजापतिं एताः प्रायश्चिताङ्ग देवताः एकैकयाज्याहुत्या | भुवनेश्वरी शांत्याख्य कर्मण्यहं यक्ष्ये | समस्त व्याहृतिनां प्रजापतिर्ऋषिः बृहती छंदः प्रजापतिर्देवता अन्वाधानसमिद्धोमे विनियोगः | ॐभूर्भुवःस्वः स्वाहा- इदं प्रजापतये न मम ||
प्रधानपीठे ईशानादिक्रमेण चतुः कलशान् पूर्णपात्रान्तान् संस्थाप्य तेषु कलशेषु वरुणं आवाह्य च सम्पूज्य || सूर्य,इन्द्र,इन्द्राणी,भुवनेश्वरी,सुवर्णमयी कदली मूर्तिनां अग्न्युत्तारणप्राणप्रतिष्ठापनं च कृत्वा | प्रधानपीठे ऐशानकलशोपरि सूर्यं - आकृष्णेन० | आग्नेयकलशोपरि इन्द्रं - त्रातारमिन्द्र० | नैर्ऋत्यकलशोपरि इन्द्राणीं- अदित्यै रास्ना० | वायव्यकलशोपरि भुवनेश्वरीं - श्रीश्चते० इत्यावाह्य | ॐसुखारथी० इत्यनेन प्रतिष्ठाप्य | ध्यानानि-> सूर्य- ध्येयः सदा सवितृ००| इन्द्र- एह्येहि सर्वामरसिद्ध साध्यैरभिष्टुतो वज्रधरामरेश | संवीज्यमानोऽप्सरसां गणेन रक्षाध्वरन्नो भगवन्नमस्ते || ऐरावत समारुढो वज्री स्वर्लोकराड् विभुः | इन्द्रः शतक्रतुर्देवो नानालङ्कार भूषितः || इन्द्राणी- दिव्यलोक स्थितां देवीं देवकल्याण कारिणीम् | देवेन्द्र देहजां शक्तिमैन्द्रीमावाहयाम्यहम् | इन्द्राणीं द्विभुजां देवीं पीतवस्त्रद्वयान्विताम् | वामहस्ते वज्रधरां दक्षिणेन वरप्रदाम् || इन्द्राक्षीं युवतीं देवीं नानालंकारभूषिताम् | प्रसन्न वदनाम्भोजामप्सरोगण सेविताम् | द्विभुजां सौम्यवदनां पाशांकुशधरांपराम् | त्रैलोक्य मोहिनीं देवीमिन्द्राक्षी नाम कीर्तिताम् || भुवनेश्वरी- बालालविद्युति० || षोडशोपचारैः सम्पूज्य | अग्नेरुत्तरतः वंशपात्रे रक्तवस्त्रं प्रसार्य | अक्षतपुञ्जोपरि कृताग्न्युत्तारणप्रतिष्ठित कदलीमूर्तिं संस्थाप्य - ॐसवितात्त्वा०| ॐश्री सूर्यदैवत्यै कदल्यै नमः इत्यावाह्य षोडशोपचारैश्च संपूज्य | सूर्यकलशे- मैत्रसूक्तपाठः वा १०८ श्रीसूर्याय नमः इति जपः | इन्द्र कलशे- अप्रतिरथसूक्तपाठः | इन्द्राणीकलशे श्रीश्चतेति वा (ऐं ह्रीं श्रीं क्लीं क्लूं इन्द्राक्ष्यै नमः)१०८ जपः | भुवनेश्वरी कलशे-(रथेतिष्ठन्० इति चतस्रः अग्निपुराणोक्त यजुर्वेदीय श्रीसूक्तजपः ) वा ऋग्वेदीय हिरण्यवर्णामितिपञ्चदशर्चस्य श्रीसूक्तजपः | आदित्यादि नवग्रहमण्डल देवतानां आवाहनपूजनं च समाप्य | ग्रहैशान्यां रुद्रकलशे वरुणं आवाह्य असंख्याता० इति रुद्रकलशाधिष्ठातृदेवताभ्यो नमः इति सम्पूज्य | रुद्रकलशे साङ्गरुद्र जपः वा सद्योजातादि पञ्चब्रह्ममन्त्रान् पठेत् | ब्रह्मासनादि आज्यभागान्तं कृत्वा | वरदनामाग्नये नमः इत्यग्निं सम्पूज्य | अन्वाधान कृतेनाग्नौ बहिर्नैवेद्यं दातव्यम् इति निर्णयः || अन्वाधानानुसारेण व्याहृतिहोम पर्यन्तं होमं समाप्य | स्थापित देवतानां उत्तपूजनम्| स्विष्टकृतं नवाहुतयश्च दत्वा | दिकपालेभ्यः विनायकादि स्थापितदेवताभ्यश्च बलिदानम् समर्प्य | सदीप गुडौदन माषभक्त पायस कुष्माण्डादि बलिद्रव्याणि प्रधानदेवताग्रे निधाय बलिद्रव्याय नमः इति सम्पूज्य जलमादाय सूर्येन्द्रैन्द्राणीभुवनेश्वरी देवताभ्यः इमं बलिं समर्पयामि | क्षेत्रपालबलिः | पूर्णाहुत्यादि प्रणिता विमोकान्तं समाप्य | आज्यावलोकनम् | कलशानामुदकेन दंपत्योः वा(सुतायाः) शिरसि अभिषेकः || वंशपात्र सहित कदलीमूर्तिं आचार्याय दद्यात् | ब्राह्मणेभ्यः दक्षिणां दत्वा तैराशीषो गृहित्वा देवताग्निः विसर्जयेत् ||
ॐस्वस्ति || पु ह शास्त्री.उमरेठ ||
टिप्पणियाँ
एक टिप्पणी भेजें